Kĩ thuật trồng rừng tràm

I. Các xuất xứ của cây tràm:

Cây tràm có nhiều loài và trong một loài lại có nhiều xuất xứ khác nhau. Ở những loài khác nhau và những xuất xứ khác nhau thì khả năng sinh trưởng, khả năng chống chịu các tác nhân gây hại như sâu bệnh và chuột cũng rất khác nhau. Vì thế, việc chọn loài cũng là một nhân tố quan trọng trong công việc trồng rừng.

Theo một số kết quả nghiên cứu và thực nghiệm đã được công bố. Chọn các loài tràm có các xuất xứ như sau để trồng rừng:

* Đối với loài tràm bản địa có tên khoa học là Melaleuca cajuputi (còn gọi tràm ta) nên chọn một trong những xuất xứ sau:

+ Xuất xứ Vĩnh Hưng, Mộc Hóa của tỉnh Long An

+ Xuất xứ Tịnh Biên của tỉnh An Giang

Nhìn chung, các xuất xứ vưà nêu trên của loài Tràm ta đều sinh trưởng kém hơn các giống tràm nhập nội. Tuy nhiên, vì có nguồn gốc bản địa nên cây tràm ta có khả năng chống chịu các tác nhân gây hại đến cây tốt hơn.

* Đối với tràm nhập nội (còn gọi là tràm Úc), hiện 2 loại: Melaleuca leucadendra và Melaleuca viridiflora và cả 2 loài này cũng có nhiều xuất xứ.

+ Tràm Melaleuca leucadendra có khả năng sinh trưởng rất nhanh, đặc biệt là với các xuất xứ Bensbach và PNG. Tuy nhiên, các giống tràm nhập nội này thường bị các tác nhân gây hại tấn công như sâu ăn chồi, sâu đục thân và chuột phá hại.

+ Tràm Melaleuca viridiflora, có khả năng sinh trưởng tốt, chỉ sau loài Melaleuca leucadendra. Do ít bị sâu cắn chồi và ít bị chuột cắn phá hơn Melaleuca leucadendra, nên cũng có thể xem loài này có triển vọng phát triển như là một cây trồng rừng tốt.

Về thời gian khai thác tràm để làm cừ thì đối với tràm Úc khoảng 5 – 6 năm, tràm ta thì từ  7 –10 năm (phụ thuộc vào mức độ đầu tư).

II. Kỹ thuật trồng rừng tràm:

2.1/ Kỹ thuật xử lý thực bì và làm đất:

Thực bì có thể chia làm 2 loại: 

+ Loại 1: thành phần thảm thực vật chủ yếu là cỏ năng, cỏ ống, cỏ mồm, cỏ bàng. Những loài cỏ này thường mọc trên đất thấp, có thời gian ngập nước dài.

+ Loại 2: Thành phần chủ yếu là đưng, cây mua, tràm gió, dây chọi và một số dây leo cây bụi khác. Chúng thuờng mọc dày hoặc mọc từng đám và trên đất cao có thời gian ngập nước ngắn.

Cách phân biệt loại thực bì như trên giúp ta quyết định khâu làm đất: như đối với thực bì loại 1 thì có thể xử lý hoặc không xứ lý, nhưng đối với thực bì loại 2 thì nên xử ly trước khi làm đất. Về xử lý thực bì có 3 cách làm như sau:

Thủ công:  phát dọn toàn diện cỏ dại và cây bụi, gom lại thành đống và đốt. Tiến hành đốt vào lúc sáng sớm hoặc cuối buổi chiều. Trước khi đốt cần phải làm ranh cản lửa và đốt từ cuối hướng gió. Công việc phát dọn này nên tiến hành vào đầu mùa khô, khoảng tháng 2 – 3.

Xử lý băng cơ giới: Có thể sử dụng máy kéo có bánh lồng  trục đất vào mùa nước rút khi mực nước ngập ngoài hiện trường còn khoảng 0,4 – 0,6m để nhấn chìm thực bì trong đất. Sau khi loại bỏ thực bì, các loại cỏ rác trôi nổi trên mặt nước cần phải được thu dọn và gom lại để dọc bờ bao của lô trồng rừng.

Kết hợp thủ công và cơ giới: Sau khi phát đốt thực bì, thì sử dụng máy cày để cày lật đất từ 1 – 2 lần vào tháng 4 – 5.

Làm đất: Có 2 cách  làm đất, lên líp nhẹ hoặc không lên líp:

Lên líp nhẹ: tạo líp rộng 4 m, cao từ 0, 2m – 0,3m, mương rộng tối đa 1,3m, có thể lên líp bằng thủ công hoặc bằng cơ giới tùy theo điều kiện sẵn có.

Không lên líp:  tận dụng mặt đất tự nhiên, nhưng phải tạo hệ thống rãnh thoát nước có độ sâu 0,5m và chiều rộng 1,5m, các rãnh mương phải cách nhau từ 10 – 15 m. Mục đích của các mương này là để rửa phèn trong đất giúp cây sinh trưởng tốt.

2.2/ Kỹ Thuật Trồng và chăm sóc:

2.2.1/ Mùa trồng rừng:

Đối với cây con có túi bầu: Mùa trồng rừng phù hợp là tháng 5 – 6, hoặc tháng 11  - 12.

Đối với những cây rễ trần. Mùa trồng rừng thích hợp là vào đầu mùa lũ (trong tháng 6 – 7) hoặc là vào cuối mùa lũ (tháng 11 – 12). Trường hợp trồng sau mùa lũ, cần phải nhổ cây con khỏi vườn ươm và giâm cây trong nước sạch 7 – 10 ngày trước khi trồng để cây ra rễ con.

Ở những vùng không bị ảnh hưởng của mùa lũ thì thời vụ trồng rừng phù hợp nhất cho cả 2 cách trồng trên là vào đầu mùa mưa.

2.2.2/ Mật độ trồng:

Mật độ cây trồng được giới thiệu dưới đây, chỉ tính đến diện tích đông đặc, không tính đến diện tích kênh mương.

Đối với tràm ta: Mật độ 30.000 cây – 40.000 cây/ha, tương ứng với cự ly 0,7 m x 0,5 m,hoặc 0,5 m x 0,5 m

Đối với tràm Úc: Mật độ tốt nhất là 15.000 cây hoặc 20.000 cây/ha, tương ứng với cự ly 1m x 0,7m,  hoặc 1m x 0,5 m.

2.2.3 Kỹ thuật trồng:

Trước khi trồng cần phải tạo lỗ có đường kính rộng 7 – 10cm, sâu 15- 20cm (dùng nọc hay bay để tạo lỗ) đối với vùng đất mềm. Còn những vùng đất khác thì nên đào hố kích thước 20 x 20 x20 cm, trồng xong phải giậm nhẹ xung quanh hố để cây đứng và rễ cây tiếp xúc với đất.

2.2.4 Chăm sóc:

Sau khi trồng 15 – 20 ngày, kiểm tra thấy tỷ lệ cây sống < 80%, thì phải tiến hành trồng dặm. 

Nếu trồng tràm để lấy gỗ thì không cần phải làm cỏ vun đất trong 2 – 3 năm đầu (do trồng dầy)

Khi rừng đã định hình (trên 3 năm), có thể phát dây leo, cây bụi, tỉa cành thấp tạo cho thân chính sinh trưởng.

* Phòng chống sâu bệnh 

+ Có khoảng 12 loài côn trùng gây hại chủ yếu cho cây, nhất là Xén tóc đục thân, nhóm sâu hại ngọn tràm non, sâu cuốn lá tràm. Ngoài việc trồng hỗn giao, chú ý chăm sóc để cây có sức đề kháng cao. 

+ Phòng chống chuột: ngoài rừng nên phát sạch cỏ, cây bụi, những nơi trú ngụ của chuột xung quanh rừng. Nên kết hợp các biện pháp: cơ học, hoá học, sinh học để phòng chống chuột.

Nguồn: TT KN quốc gia và Trung tâm khuyến nông TPHCM, KS. Đức Dũng

www.vietlinh.vn